Dnia 26 października 2021 r. w Senacie RP miało miejsce posiedzenie wspólne Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele zarządu SGU RP oraz burmistrzowie, wójtowie i prezydenci miast i gmin uzdrowiskowych.

Senatorowie biorący udział w posiedzeniu komisji zdecydowali o podjęciu postępowania w sprawie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (druk senacki 522).

W pierwszym czytaniu projektu ustawy uzdrowiskowej wszyscy senatorowie biorący udział w głosowaniu zagłosowali „za” przyjęciem przedstawionego projektu. Propozycja dodania po art. 49 ustawy uzdrowiskowej art. 49 a  w brzmieniu: „W latach 2022-2023 gmina uzdrowiskowa realizująca zadania o których mowa w art. 46 ustawy otrzyma dotację z budżetu państwa w wysokości równej wpływom z tytułu opłaty uzdrowiskowej pobieranej w uzdrowisku w roku 2019” spotkała się ze zrozumieniem senatorów.

Pandemia dotknęła wszystkie gminy jednakowo, bez względu na to z którą partią polityczną sympatyzują jej włodarze. Gminy uzdrowiskowe przez wprowadzane okresowo lockdowny prawie całkowicie zostały pozbawione dochodów z opłaty uzdrowiskowej, która była przeznaczona na realizację kosztownych zadań uzdrowiskowych i inwestycyjnych określonych w art. 46 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych.

Specyfika gmin uzdrowiskowych, która przepisem art. 46 ustawy nakłada na nie dodatkowe, bardzo kosztowne zadania nieznane innym gminom i oparcie całej działalności tych gmin (ponad 90% działalności) na lecznictwie uzdrowiskowym i turystyce, spowodowało, że pandemia  COVID-19 wywołała bardzo negatywne skutki w bieżących  finansach takich gmin i w najbliższych latach wciąż jeszcze będzie je wywoływać.

W 2019 r. gminy te osiągnęły wpływy z opłaty uzdrowiskowej w wysokości 71 655 000 zł, a w roku 2020 wpływy te zmniejszyły się o 34% w stosunku do roku 2019.  W niektórych gminach uzdrowiskowych te spadki sięgały nawet  80% wpływów roku 2019, a typowe gminy uzdrowiskowe odnotowały spadki w granicach 50%. Należy podkreślić, że gminy uzdrowiskowe dotąd corocznie obserwowały tendencję wzrostową w zakresie wpływów z tytułu opłaty uzdrowiskowej w granicach 12-16% rocznie. Wyższe wpływy z opłaty uzdrowiskowej oznaczają jednocześnie wyższe wpływy z dotacji uzdrowiskowej. Tymczasem obniżenie wpływów z opłaty uzdrowiskowej o 24 mln zł w roku 2020, oznacza obniżenie dotacji uzdrowiskowej dla gmin w 2022 roku o kolejne  24 mln zł.

Na pogorszenie sytuacji gmin uzdrowiskowych, wpłynęło także zmniejszenie udziału gmin w podatkach PIT i CIT, zmniejszenie wpływów z czynszów najmu powierzchni handlowych i gastronomicznych, konieczność zastosowania ulg w podatku od nieruchomości dla hoteli i pensjonatów oraz obiektów handlowych które nie prowadziły działalności gospodarczej. Zdecydowanie pogorszyła się także sytuacja spółek komunalnych, które utraciły przychody z opłat za wodę i ścieki od sanatoriów, szpitali uzdrowiskowych, pensjonatów, zakładów gastronomicznych, obiektów handlowych.

Pomimo braku wpływów z opłaty uzdrowiskowej, zmniejszenia wpływów finansowych z PIT i CIT, zastosowanych ulg i zwolnień podatkowych, obniżek czynszów, gminy uzdrowiskowe musiały ponosić pełne koszty utrzymania infrastruktury uzdrowiskowej wydatkując na ten cel zaplanowane roczne środki. Tylko w 2020 r. dochody gmin uzdrowiskowych i gminnych zakładów i spółek zostały obniżone o kwotę 131 501 263 zł. W roku 2021  kwota spadku dochodów wyniesie ok. 100 mln zł, a w roku 2022 tylko z tytułu niższej dotacji uzdrowiskowej wpływy zmniejszą się o kwotę 24 421 243 zł. Podobna sytuacja wystąpi w roku 2023.

Komentując wspólne posiedzenie komisji Jan Golba, prezes zarządu Stowarzyszenia Gmin Uzdrowiskowych RP powiedział: „Jesteśmy zadowoleni, że w końcu został dostrzeżony problem zubożenia budżetów gmin uzdrowiskowych w okresie pandemii. Cieszy fakt, że wszyscy senatorowie, bez względu na przynależność polityczną zagłosowali za przyjęciem projektu zmian w ustawie. Pandemia nie zna barw politycznych, a jej negatywne skutki finansowe w równej mierze dotknęły gminy gdzie rządzi Zjednoczona Prawica jak też te, gdzie włodarze są bezpartyjni lub pochodzą z innych opcji politycznych. Podkreślić też należy, że proponowane rozwiązanie pozytywnie wpłynie na stan finansów publicznych w uzdrowiskach. Jest ono organizacyjnie proste, a kwota 24 mln zł rocznie nie będzie wielkim obciążeniem dla budżetu państwa, tym bardziej, że budżet Państwa już przewidywał wypłatę tych środków w pełnej, a nie zubożonej wysokości”.

Źródło: SGU RP