Treść

Nazwa projektu: Nie znikaj - rewitalizacja Czarnej Młaki – unikalnego w skali kraju pomnika przyrody – wraz z udostępnieniem stawu dla ruchu turystycznego 

Nr projektu: RPMP.06.02.00-12-0002/15

Program: Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020

Źródło współfinansowania: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Data zawarcia umowy o dofinansowanie projektu: 29.08.2016 r.
Wartość projektu: 462 750,60 zł
Koszty kwalifikowane: 462 750,60 zł
Kwota dofinansowania:  393 337,60 zł (75,00% kosztów kwalifikowanych)
w tym;
środki europejskie: 393 337,60 zł
wkład własny: 69 412,61 zł
Jednostka realizująca: Miasto i Gmina Uzdrowiskowa Muszyna
Okres realizacji projektu: zakończenie projektu 30.06.2018 r.

Cel projektu:

Celem ogólnym projektu było podniesienie atrakcyjności i konkurencyjności województwa małopolskiego w oparciu o cenne dziedzictwo przyrodnicze.

Przyczynił się to do zachowania oraz zwiększenia efektywności wykorzystania zasobów naturalnych Małopolski, poprawy warunków sprzyjających wzrostowi zatrudnienia poprzez wykorzystanie endogenicznych potencjałów regionu oraz zwiększenie konkurencyjności małopolskich uzdrowisk i urozmaicenie oferty ekoturystycznej.

Celem bezpośrednim projektu była ochrona bioróżnorodności Muszyny poprzez powstrzymanie zaniku czarnej młaki i ochronę siedlisk, gatunków roślin i zwierząt na obszarze Popradzkiego Parku Krajobrazowego.

Przyczynił się to do zahamowania spadku różnorodności biologicznej na obszarach cennych przyrodniczo oraz pozwolił na zrównoważone korzystanie z zasobów dziedzictwa przyrodniczego. W konsekwencji pozwolił na dalszy rozwój funkcji turystyczno-rekreacyjnych Uzdrowiska w oparciu o szczególne walory przyrodnicze. Wpłynęło to pozytywnie na budowę wizerunku Województwa Małopolskiego, jako regionu otwartego na turystów i udostępniającego bogate zasoby naturalne z szacunkiem i troską o przyrodę.

Cele szczegółowe:

• powstrzymanie zaniku Czarnej Młaki zahamowanie spadku różnorodności biologicznej na obszarze cennym przyrodniczo;
• ochrona flory i fauny wokół Czarnej Młaki;
• wsparcie siedlisk i warunków umożliwiających zrównoważone korzystanie z zasobów dziedzictwa przyrodniczego Muszyny;
• wzrost świadomości ekologicznej i zmiana zachowań turystów;
• kształtowanie postaw i zachowań społeczeństwa lokalnego opartych na szacunku do przyrody;
• zwiększenie dostępności do cennego pomnika przyrody.

Zakres projektu:
PRZEDMIOTEM PROJEKTU były:

• poprawa bioróżnorodności i stanu siedlisk oraz gatunków na obszarze Czarnej Młaki;
• zwiększenie bioróżnorodności i liczebności płazów objętych ochroną w zrewitalizowanym zbiorniku wodnym i okolicach;
• poprawa warunków miejsc bytowania i rozrodu płazów;
• stworzenie enklaw dla storczykowatych objętych szczególną ochroną, wyłączonych z użytkowania turystycznego;
• poprawa warunków siedliskowych cennych gatunków roślin i zwierząt;
• budowa infrastruktury turystycznej i edukacyjnej służącej ochronie przyrody;
• wsparcie form ochrony przyrody (w tym Obszarów Natura 2000);
• wzrost infrastruktury służącej ochronie przyrody i promocji obszarów cennych przyrodniczo;
• stworzenie nowej infrastruktury turystyczno-edukacyjnej;
• wyższa świadomość społeczeństwa dotycząca bogactwa przyrodniczego Muszyny oraz potrzeby ochrony siedlisk i gatunków;
• wypromowanie Muszyny jako miejsca aktywnego odpoczynku wśród bogactwa przyrodniczego;
• wzrost atrakcyjności Uzdrowiska, a w konsekwencji liczby turystów i kuracjuszy odwiedzających Muszynę i Małopolskę.

LOKALIZACJA
Projekt zlokalizowany był w lesie, na północnym zboczu Czarnych Garbów (835 m n.p.m.) w Beskidzie Sądeckim. Powierzchnia samego stawu wynosiła zaledwie 0,3 ha, natomiast otaczające go siedliska, w tym żyznej buczyny karpackiej to ok. 3,26 ha (jest to równocześnie powierzchnia całego pomnika przyrody – Czarnej Młaki).

PLANOWANE DZIAŁANIA W PROJEKCIE

W ramach projektu były realizowane następujące działania:

• rewitalizacja Czarnej Młaki poprzez usunięcie nadmiaru roślinności zielnej oraz odmulenie dna zbiornika wraz z właściwym wyprofilowaniem linii brzegowej stwarzającym korzystniejsze warunki dla migracji płazów i ułatwiających innym zwierzętom dostęp do wodopoju;
• czynna ochronę flory i fauny wokół Czarnej Młaki poprzez budowę remiz dla płazów z wykorzystaniem dwóch stosów butwiejącego drewna, kamieni, płatów kory, karpiny,  które będą stanowiły schronienie i miejsce zimowania i rozrodu dla płazów oraz przygotowanie siedliska i ekspozycja chronionych gatunków roślin w terenie (storczyków);
• budowa infrastruktury turystycznej i edukacyjnej służącej ochronie przyrody, poprzez utwardzenie, wyprofilowanie i odwodnienie drogi na odcinku Skrzyżowanie Jastrzębik - Czarna Młaka – Powroźnik.

Zakres prac obejmował: rozbiórkę nawierzchni asfaltowych i betonowych, reprofilację niwelety drogi, wyrównanie nawierzchni drogi, reprofilację i odmulenie istniejących rowów drogowych, wyrównanie skarp drogowych, remont istniejących przepustów drogowych, remont istniejących wodopustów, wykonanie nowych nawierzchni w miejsce rozebranych, reprofilację ścieżek leśnych.

Ponadto w ramach tego zadania zrealizowano także wyznaczenie ścieżki edukacyjnej „Flora i fauna rejonu Czarnej Młaki” z  15 przystankami, a także zadaszenie miejsca odpoczynkowego w rejonie Czarnej Młaki oraz montaż elementów małej architektury (w tym ławek, koszy na śmieci, stojaków rowerowych);

-   szereg działań związanych z szeroko rozumianą edukacją ekologiczną, w tym opracowanie i wydruk mapy z lokalizacją rezerwatów i pomników przyrody oraz przewodnika opisującego muszyńskie rezerwaty przyrody;

-  w ramach projektu prowadzono nadzór nad realizacją projektu (inspektor nadzoru, nadzór  przyrodniczy), w ramach promocji umieszczone zostały specjalne tablice informacyjne, a po realizacji pamiątkowe.

W kontekście planowanych działań projekt przyczynił się  nie tylko do  ochrony bioróżnorodności na obszarze rezerwatu przyrody oraz w jego sąsiedztwie, ale także stworzenia infrastruktury służącej ochronie przyrody i jej udostępnienia szerokiemu gronu odbiorcy, a także położeniu mocnego nacisku na działalność edukacyjną.